Một mình khác biệt
Giọng hát của Ninh Đức Hoàng Long (Hoàng Long) ám ảnh tôi qua năm tháng. Lần mò tìm hiểu tôi mới hay anh là con trai nhà thơ Ninh Đức Hậu (Hội VHNT Ninh Bình). Mới đây trong đoàn sáng tác văn học đi thực tế ở Ninh Bình, chúng tôi được nhà thơ Ninh Đức Hậu dẫn đường. Tôi gặp anh và thăm hỏi về cậu con trai Ninh Đức Hoàng Long. Biết bao ký ức xao xuyến tâm hồn nhà thơ. Anh hồ hởi cho biết, hành trang mang theo Hoàng Long khi sang tu nghiệp bên Hungary chỉ có ba thứ quan trọng.
Đó là lá cờ Tổ quốc cùng chiếc áo phông màu đỏ in ngôi sao vàng trên ngực và một chiếc áo phông màu đỏ khác có ảnh Bác Hồ. Hoàng Long ra đi trong tâm trạng vui buồn lẫn lộn. Bởi phải xa gia đình và người yêu. Một mình gánh vác mọi việc.
Nói rồi nhà thơ bật cho tôi nghe một video mà Hoàng Long hát bài ca “Tổ quốc tôi” (trích trong một vở Opera) trong dịp chia tay lớp học tiếng Hungary (2014). Âm nhạc rộn ràng vang lên. Ninh Đức Hoàng Long mặc áo phông mang hình lá cờ Việt Nam nghiêm trang cất giọng. Dường như anh hát về Tổ quốc Việt Nam, nơi mình đã sinh ra và lớn lên tại quê hương Ninh Bình với bao khát vọng trước chân trời mới.
Trong bất kể cuộc vui chung nào, Ninh Đức Hoàng Long cũng mặc chiếc áo mang hình lá cờ Tổ quốc. Giọng ca giàu cảm xúc làm các sinh viên cùng lớp vô cùng ngạc nhiên. Với âm sắc lời ca tiếng Hung nhưng Ninh Đức Hoàng Long lại bằng tâm hồn nước Việt đầy hào sảng với lịch sử 4.000 năm dựng nước. Mọi người không ngờ anh lại hát chuẩn tiếng Hung và cuốn hút đến thế. Tổ quốc của mọi người trào dâng và hội tụ về cảm xúc chung là đất nước thân yêu trong mỗi con tim. Đó là tình quốc tế sâu sắc qua lời ca và giọng hát rạo rực tâm hồn của Hoàng Long.
Lập tức clip video ca khúc “Tổ quốc tôi” qua giọng hát Hoàng Long được đưa lên Youtube như một lời chào đón những ngày mới trên thế giới. Ninh Đức Hoàng Long nổi như cồn khi nửa triệu người vào coi và nhiệt liệt tán thưởng. Anh cũng không tưởng tượng được bạn yêu âm nhạc ủng hộ đến thế. Báo chí Hungary lên tiếng ngợi ca một giọng hát tuyệt vời của một sinh viên Việt Nam. Những lời mời đi hát dồn đến tới tấp. Nhưng chính anh lại giật mình vì người thầy dạy anh lại tỏ thái độ ái ngại vì chưa bắt đầu sự nghiệp mà đã sa vào vinh quang ảo là không có lợi chút nào. Từ đó Hoàng Long tập trung vào luyện tập với những gian khó khôn lường.
Ninh Đức Hoàng Long theo học hát Opera (Nhạc kịch) tại Học viện Âm nhạc List Ferenc theo học bổng toàn phần giữa hai nước Hungary và Việt Nam. Đây là một bước ngoặt đầy gian truân với Hoàng Long khi được thầy giáo Đào Nguyễn Vũ và cố giáo sư NSND Trung Kiên khích lệ. Hai người thầy đã thấy ở giọng hát của cậu sinh viên khoa Thanh nhạc Hoàng Long có nội lực đặc biệt, rất phù hợp với hát Opera. Nước ta rất cần những giọng hát mới lạ như thế.
Năm 2013, Ninh Đức Hoàng Long rời Nhạc viện Hà Nội sang Hungary với những khát vọng lớn lao. Bởi nghệ thuật Opera đòi hỏi người nghệ sĩ với một tâm thế khác biệt không giống như một ca sĩ đi hát độc lập. Nghệ sĩ phải thể hiện được nội tâm nhân vật qua giọng hát và biểu cảm trên nét mặt và động tác hình thể. Giọng hát Opera sống với những bi kịch hay niềm hân hoan trong mỗi nhịp đập trái tim nhân vật.
Nghệ sĩ nhập vào một thế giới khác và sáng tạo với những cảm nhận và nỗi niềm thao thức từ tâm hồn mình. Từ đó Hoàng Long luôn sống trong một cõi tâm linh. Thân mình hồn người. Có những đêm thức trắng để nhập đồng trong từng lời ca. Chung quanh không gian trống vắng không một tiếng vỗ tay, không một lời ca tụng. Ninh Đức Hoàng Long hát và diễn với những cuộc đời và những thân phận mộng mị với nỗi cô đơn.
Tôi là vua mục đồng
Quả nhiên hai năm sau, trích đoạn “Tổ quốc tôi” chính thức đem lại vinh quang cho chàng sinh viên Ninh Đức Hoàng Long. Lời thầy năm xưa thật hiệu nghiệm. Đã đến lúc chín muồi, giọng hát của Hoàng Long chiếm ngôi đầu bảng trong cuộc thi thanh nhạc quốc tế Simandy Jozsef lần thứ 9 (2016) trong bảng lứa tuổi dưới 26. Ca khúc “Tổ quốc tôi” được biểu diễn với dàn nhạc quốc gia Hungary với niềm vui bất tận cùng những tràng vỗ tay không dứt. Tình yêu đất nước cháy bỏng với tâm hồn trong sáng đẹp như ánh nắng mặt trời. Đó là một lời nhận xét của một giám khảo về giọng hát Ninh Đức Hoàng Long.
Nhưng chưa hết, anh còn gây một chấn động khác sau khi tốt nghiệp xuất sắc Học viện Âm nhạc Học List Ferenc (2017). Hoàng Long tiếp tục tham gia cuộc thi thanh nhạc quốc tế Simandy Jozsef lần thứ 10, ở bảng chuyên nghiệp và chiếm giải Nhất (2018). Đây là cuộc thi có nhiều ca sĩ ở những nước trên thế giới tham gia biểu diễn Opera. Có thể nói bước trưởng thành rất lớn của Hoàng Long ở cuộc thi lần này. Bởi sau đó anh được Nhà hát lớn Opera Hungary chính thức mời về làm việc. Anh là một nghệ sĩ châu Á được tuyển chọn với sự đánh giá chuyên môn rất cao từ các giáo sư và nghệ sĩ quốc tế ở Hungary.
Nhưng có lẽ điều thú vị nhất đối với tôi chính là Aria trích đoạn “Hoàng tử Ngô” trong vở Operretta Janos Vitéz do Hoàng Long biểu diễn. Đây là cuộc thi tài năng âm nhạc cổ điển Virtuozok, cũng được tổ chức năm 2018 trên truyền hình Hungary. Cuộc thi này còn được chính Thủ tướng Hungary bảo trợ nên rất được chú ý. Qua 5 vòng thi cuối cùng, “Hoàng tử Ngô” của Ninh Đức Hoàng Long chiếm giải nhất ở bảng ca sĩ lớn tuổi (từ 26 đến 30). Anh là người châu Á duy nhất dự thi. Chúng tôi chăm chú theo dõi chương trình biểu diễn của Hoàng Long. Một nữ giám khảo đã khóc liên tục khi nghe Hoàng Long hát.
Vì sao ư? Chính chúng tôi cũng rớm lệ khi giọng hát anh cất lên: “Họ đã tìm thấy tôi trong bãi ngô và mang tôi về/ Tên tôi cũng là Hevy! Người chăn cừu/ Nhưng tôi không xấu hổ về nó/ Với tôi những chú cừu là tất cả…”. Cảm xúc mỗi lúc một lắng đọng tâm tư khi chính người chăn cừu ca sĩ Hoàng Long hân hoan niềm vui: “Tên tôi ư? Ngô/ Hoàng tử Ngô Janos!/ Tôi là vua mục đồng với đàn cừu của mình/ Tôi mặc kệ thời gian trôi…/ Từ khi tôi ôm cô gái bé nhỏ ấy/ Tôi sẽ đi về ngôi làng/ Về với Iluska bé nhỏ của tôi/ Tên tôi là gì ư? Ngô-Hoàng tử Ngô…”. Lời ca chính là bài thơ về tâm hồn yêu thương cuộc sống nơi mình đã sinh ra dù bị bỏ rơi trong bãi ngô. Nghệ thuật hóa thân của nghệ sĩ Hoàng Long làm xáo động lòng người. Anh hát như mơ vậy. Đúng là một chàng chăn cừu thật sự với cô bé của mình. Mọi người đã khóc vì tình yêu đó.
Hiện tượng Opera
Ca sĩ Ninh Đức Hoàng Long đã được ghi dấu ấn là “Hiện tượng Opera” trong giới âm nhạc Hungary. Giáo sư Kiss Atilla đã nhận xét về học trò của mình rằng: “Long có một tâm hồn đẹp và giọng hát ấy giống như tâm hồn anh”. Sau khi tốt nghiệp đại học Hoàng Long được đặc cách học tiếp lên thạc sĩ biểu diễn Opera (Tốt nghiệp năm 2020). Anh là trường hợp hiếm có khi được phân vai diễn trong Nhà hát Opera Hungary cùng với những nghệ sĩ lừng danh trên thế giới. Hoàng Long còn là nhân vật duy nhất của châu Á khi được nhà nước Hungary đặc cách cho nhập quốc tịch sớm (2018) khi đang còn là sinh viên cao học. Hiện nay anh tiếp tục học thêm tiếng Italia và Đức. Đây là một yêu cầu của một nghệ sĩ Opera quốc tế.
Mới đây Ninh Đức Hoàng Long đã được Trung ương Đoàn thanh niên Việt Nam chọn là một trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng năm 2020. Đây là lần thứ hai anh được chọn danh hiệu này với những thành tựu âm nhạc đạt được trong mấy năm qua. Theo chương trình biểu diễn của Ninh Đức Hoàng Long vào mùa (2021-2022) với Nhà hát Opera Hungary đã được thu xếp cụ thể. Thậm chí vai kịch của anh còn được phân công và tập luyện cho lịch diễn tới tháng 6/2024.
Hiện anh vẫn được mời biểu diễn tại các phòng hòa nhạc hàng đầu ở Châu Âu và nhà hát ở Dubai. Đó là những lịch trình đến chóng mặt của một nghệ sĩ Opera thành đạt của Hoàng Long trên đất bạn.
Tác giả: Vương Tâm
