Có dịp trải nghiệm cùng đoàn Văn nghệ sỹ 5 vùng Kinh đô xưa và nay ( Phú Thọ – Hà Nội – Ninh Bình – Thanh Hoá – Thừa Thiên Huế) vào một ngày cuối xuân trên quê hương Phú Thọ mà điểm dừng chân là Nhà máy sản xuất chè Phú Long được đặt trên địa phận huyện Tân Sơn – Phú Thọ.
Hôm ấy! thời tiết thật chiều lòng người, những dải nắng vàng như giót mật, nắng xuyên qua nhành cây kẽ lá đưa bước chân ta. Trước mặt đây rồi! một chú hội viên kiêm luôn hướng dẫn viên cho đoàn. Chả là trước đây chú là vị nguyên Tổng giám đốc đầu tiên của công ty! nên giường như chú đã thông tỏ đường đi cũng như cơ cấu hoạt động của nơi này.
Dừng xe! bước xuống, khung cảnh đầu tiên đập vào mắt một công ty được đặt trên địa bàn huyện Tân Sơn, xung quanh là những đồi chè nhấp nhô xếp trồng lên nhau tựa những mâm xôi xanh ngát một màu. Đón đoàn, một vị lãnh đạo thoạt nhìn a có cái gì đó rất chất phát, thật thà, một căn nhà tiếp khách cũng là phòng họp và làm việc của công ty. Tuy không rộng nhưng mọi thứ đều sạch sẽ gọn gàng và ấm cúng. Buổi gặp mặt trò chuyện, giao lưu diễn ra rất thân mật. Anh Hà Trọng Thanh – Bí thư đảng uỷ, Chủ tịch công đoàn công ty bắt đầu giới thiệu: Nhà máy chè Phú Long thuộc công ty chè Phú Đa là nhà máy chè liên doanh giữa Việt Nam và Iraq được hoạt động trên luật doanh nghiệp áp dụng theo cơ chế doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Công ty được thành lập năm 2000, sau 22 năm đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh, công ty đã có bước phát triển về mọi mặt góp phần thúc đẩy hoạt động kinh tế – xã hội tại địa phương. Đặc biệt đã đưa được thương hiệu chè của quê hương xuất khẩu ra nước ngoài.
Năm 2017 công ty đã đầu tư xây dựng nhà máy chè Phú Long giai đoan 1 vốn đầu tư 4,1 tỷ đồng, đầu tư nâng cấp thiết bị đường bê tông lên đồi chè và bể chứa nước, xây dựng 1.462 ha chè theo tiêu chuẩn nông nghiệp bền vững. Từ canh tác theo cơ chế nhỏ lẻ của các hộ dân, công ty đã tập chung chuyển đổi sang canh tác có quy mô hơn, từng bước tạo công ăn việc làm góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho người dân trên địa bàn. Ô Thanh cho biết: Các đồi chè bát ngát kia lúc đầu chỉ là những cánh rừng đầy lau sậy, hoang sơ, thỉnh thoảng đâu đó có một vài đồi chè được trồng xen kẽ nhưng rất thưa thớt. Từ ngày được tập trung khai thác thì giờ đây các đồi cỏ lau sậy ấy đã được phủ xanh bằng những hàng chè xanh mát, trồng rất đẹp và quy củ. Bên cạnh giá trị về kinh tế từ cây chè mang lại, thì một vài năm gần đây khi vào Tân Sơn chắc hẳn không ai có thể bỏ qua được đồi chè Long Cốc. Nơi đây không chỉ là nơi trồng cung cấp sản lượng lớn chè búp cho công ty mà còn là một điểm tham quan check in cực kỳ lý tưởng. Nhìn từ trên cao, từng đồi chè xếp trồng theo dạng bậc thang xanh ngát một màu. Đặc biệt thời gian gần đây có rất nhiều đoàn khách ở các nơi đến tham quan cắm trại trên đồi chè, họ đến đây không chỉ tận hưởng khung cảnh nên thơ của đồi chè mà còn đến để tận hưởng luồng không khí trong lành mà ít nơi có được. Thêm vào đó, không ít các nhiếp ảnh gia đến đây săn lùng cho mình những bộ ảnh độc đáo mà thiên nhiên mang tặng. Cụ thể trong đoàn có bộ ảnh của Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Út Mười lấy cảm hứng từ đồi chè Long Cốc đã được giải cao trong các cuộc thi trong nước.
Hiện nay xã Long Cốc đã trồng được khoảng 500 ha chè, tổng số diện tích tại xã Long Cốc khoảng 700ha, giáp danh giữa 4 huyện ( Yên Lập, Tam Nông, Tân Sơn và Thanh Sơn). Ông thanh cho biết: Trước lên đây hầu như không đi được xe mà chủ yếu là đi bộ, lúc đầu nhà máy có khoảng 4000 công nhân, sau nâng sản lượng từ 0,5 ha lên 1ha thì hiện nay công ty còn 1500 công nhân với năng xuất bình quân 15tạ/ ha. Nhờ có phát triển chè mà đời sống người dân cũng dần được nâng cao. Mỗi năm xuất khẩu được 4500 tấn chè đen kể từ ngày khánh thành khởi công.
Để sản xuất chè xuất khẩu, công ty chủ yếu chế biến ra hai loại chè đen và chè TTC, vị chè đen uống nhạt, nhưng loại chè này lại được ưa chuộng hơn ở nước ngoài, chè xanh khi uống đắng lúc đầu về sau sẽ có vị ngọt, hàm lượng ta nanh giảm xuống 40% so với chè xanh đó là điểm khác biệt giữa chè đen và chè xanh. Quá trình sản xuất chè đen khi ra thành phẩm sẽ cấp nhiệt khoảng 38 độ, cho hết lượng nước từ 78% xuống 67%, đưa qua 5 băng tải rồi đưa vào máy sấy và tạo dáng định hình cho các búp chè, bên cạnh đó chè xanh sẽ đưa vào máy xào để diệt men, rồi đưa vào máy vò, sau đó đưa ra hệ thống máy sấy, cuối cùng là vo để tạo dáng cánh chè. Ở chè đen phải lên men còn chè xanh thì khi sản xuất phải diệt men từ 37% xuống còn 25%. Quá trình lên men mất 4 tiếng trước khi cho ra thành phẩm.
Bên cạnh những thuận lợi thì công ty cũng gặp một số khó khăn do thiếu vốn đầu tư chiều sâu, dây chuyền sản xuất lạc hậu, và nhiều diện tích chè kém năng xuất. Có thời điểm tưởng chừng bên bờ vực phá sản. Đến nay không chỉ xuất khẩu chè sang các nước Trung đông mà còn sang các nước như Đài Loan, Mỹ, Anh, Trung Quốc. Trầm ngâm bên ấm chè nóng hổi vừa pha ông Hà Trọng Thanh bộc bạch: Mặc dù được UBND tỉnh có quyết định về việc giao doanh nghiệp nhà nước: Công ty chè Phú Thọ cho tập thể người lao động quản lý để trở thành công ty cổ phần nhưng phải đến năm 2007 chúng tôi mới thực hiện xong các bước chuyển đổi bởi lúc đó công ty đang rất khó khăn, âm vốn, cơ sở vật chất xuống cấp, sản xuất cầm chừng đời sống của công nhân lao động rất vất vả, chất lượng sản phẩm không cao, đơn hàng nhỏ giọt. Tuy nhiên với sự đoàn kết, quyết tâm của tập thể công nhân viên, công ty đã phần nào giải quyết những khó khăn. Được biết ngay sau khi chuyển sang mô hình cổ phần, công ty chè đã tăng cường tìm kiếm đối tác để đổi mới dây truyền sản xuất, bộ máy tổ chức cũng được củng cố lại theo hướng tinh giản gián tiếp, đẩy mạnh khoán quản vườn chè đến công nhân lao động. Đồng thời phối hợp với các cấp chính quyền địa phương trong tỉnh, rà soát lại các diện tích đất nông lâm trường sử dụng chưa hiệu quả, đất cấp trồng lấn, đất chưa sử dụng đến để bàn giao cho địa phương quản lý. Quá trình quản lý chăm sóc được thực hiện theo đúng quy trình có sự giám sát chặt chẽ, nguyên liệu đưa vào đảm bảo vệ sinh ATTP và đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Hiện nay công ty có ba xí nghiệp và ba công ty thành viên sản xuất chè, năng xuất đạt 200 tấn chè búp tươi trên ngày. Nhờ đó đời sống của anh chị e cán bộ công nhân cũng từng bước được cải thiện, nâng cao.
Giai đoạn (2017 – 2020) công ty đã phối hợp với huyện Tân Sơn, ban hành quy chế liên kết và đầu tư xây dựng nhà máy chè Phú Long giai đoạn 1 với nhiều hạng mục như xây dựng đầu tư đường bê tông lên đồi chè, tuyên truyền hướng dẫn bà con nông dân làm chè áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất. Xây dựng vùng chè sinh thái Long Cốc – thác 7 tầng và vườn quốc gia Xuân Sơn. Tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật độc tính cao ảnh hưởng đến sức khoẻ và môi trường. Công ty đã được cấp chứng nhận HACCP và chứng nhận nông nghiệp bền vững R/A, công ty đã đóng góp cho nhà nước khoảng 22 tỷ đồng.
Như vậy, qua tìm hiểu nhận thấy nhà máy chè Phú Long đã trải qua rất nhiều những thăng trầm, thử thách, nhưng với sự đoàn kết quyết tâm, mặc dù là một chi nhánh của công ty mẹ nhưng nhà máy đã góp phần không nhỏ vào sự nghiệp đưa cây chè từ một cây nông nghiệp nhỏ lẻ, giờ đây đã có mặt ở nhiều nước, nó không chỉ lấp đầy khoảng đất trống đồi trọc nơi đây, mà còn góp phần thúc đẩy nâng cao đời sống kinh tế xã hội, giải quyết công ăn việc làm cho người dân trên địa bàn.
Sau một ngày tham quan công ty chè Phú Long, lúc này trời đã xế chiều, ánh mặt trời xuống ngang dần vắt qua sườn núi, những đồi chè xanh bát ngát vẫn trải dài. Tới đây ai cũng thích thú vì ngoài vốn kiến thức về sản xuất, cách trồng chè ra sao , mô hình hoạt động và phát triển của công ty trải qua bao thăng trầm thế nào? thì anh chị em trong đoàn VNS chúng tôi cũng đã không quên lưu lại cho mình những tấm hình đẹp nhất trên đồi chè Long Cốc. Buổi trải nghiệm thực tế không chỉ giúp anh e trong đoàn hiểu thêm về mô hình sản xuất kinh doanh nơi đây! mà qua những tác phẩm dưới góc nhìn của các tác giả còn quảng bá được sản phẩm nông nghiệp đặc sắc của con người nơi đây ra khắp mọi miền tổ quốc, thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế từ cây chè từng bước nâng cao đời sống cho người dân.
Chia tay anh e cán bộ trong công ty trong niềm hân hoan phấn khởi, hẹn một ngày trở lại không xa….
Đinh Diệu Thu Trang
