Sơn Vi là làng Việt cổ của huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ. Theo cuốn Lịch sử Đảng bộ huyện Lâm Thao, xuất bản năm 2016 thì “Nền văn hóa Sơn Vi (Rừng Sậu) thuộc hậu kỳ đồ đá cũ, cách ngày nay hàng vạn năm”. Đây là địa phương có truyền thống về văn hóa và giáo dục (hiểu theo nghĩa hẹp thì văn hóa có các lĩnh vực: giáo dục, khoa học, văn học, nghệ thuật, đạo đức…). Nơi đây, từng là đất học, thời hậu Lê có ông Nguyễn Đình Tương đỗ Tiến sĩ (năm 1.700). Từ Cách mạng tháng Tám đến nay, con em Sơn Vi nhiều người thành đạt trên mọi lĩnh vực công tác khác nhau. Dù công tác ở mọi miền Tổ quốc hay ở lại xây dựng quê hương, ở đâu, làm gì họ cũng luôn tự học, tự rèn để hoàn thiện mình.
Tiếp nối truyền thống, sự nghiệp công tác giáo dục – đào tạo ở Sơn Vi có sự đột phá từ những năm 90 trở lại đây… Với dân số hơn một vạn người, diện tích 7,4 km2, đất chật, người đông, sỏi đá khô cằn, bình quân đất nông nghiệp trên đầu người là 288m2. Thực tế đó khẳng định Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Sơn Vi đã lựa chọn là giáo dục – đào tạo để đi lên một cách lâu dài và bền vững là hoàn toàn đúng đắn. Với nhiều thế hệ lãnh đạo khác nhau, nhưng thời kỳ nào sự nghiệp giáo dục – đào tạo ở Sơn Vi cũng nhận được sự quan tâm đặc biệt cả về vật chất lẫn tinh thần. Ông Bùi Văn Lâm, nguyên Chủ tịch UBND xã đã khẳng định: Nhà trường – địa phương và gia đình như ba đỉnh của một tam giác đều, mỗi đỉnh có một nhiệm vụ khác nhau. Nhiệm vụ chính của nhà trường là lo dạy tốt, học tốt bảo đảm cân đối giữa dạy chữ và dạy người. Địa phương lo cơ sở vật chất. Gia đình cùng nhà trường quản lý và giáo dục học sinh. Từng bước phấn đấu để nhà trường, địa phương, gia đình đều trở thành môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần thực hiện có hiệu quả mục tiêu giáo dục của các cấp học… Chủ trương “Khuyến học, khuyến tài” và phong trào xã hội hóa giáo dục ngày càng đơm hoa kết trái ở nơi đây.
Năm học 2021 – 2022, xã Sơn Vi có 04 trường học: Trường Mầm non Sơn Vi 1, trường Mầm non Sơn Vi 2, trường Tiểu học Sơn Vi, trường THCS Sơn Vi. Với tổng số học sinh là 2.221 em, 67 lớp học; tổng số CBQL, GV, NV là 155 người. Trên đường đến thăm và tìm hiểu về các nhà trường, tôi càng hiểu thêm những lời tâm sự của đồng chí Nguyễn Văn Ngoạn – Bí thư Đảng ủy xã: Chúng tôi đang triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với cuộc vận động “Toàn dân xây dựng Nông thôn mới, Đô thị văn minh…” đang trở thành hiện thực trên quê hương Sơn Vi.
Tôi dành những dòng cuối của bài viết này để nói sâu hơn về Trường THCS Sơn Vi, vì nếu trường được công nhận đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2 trong năm 2022 thì Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Sơn Vi sẽ hoàn thành xuất sắc tiêu chí thứ 4 – Tiêu chí về các trường học. Nhiệm vụ đã được phân công rõ ràng từ đầu năm học 2021 – 2022 cho các bên có liên quan. Cô giáo Nguyễn Thị Hồng Nhị, Hiệu trưởng nhà trường đón chúng tôi ở giữa sân trường, cô tâm sự: Việc chồng việc, bận tối ngày nhưng cũng thật vui và thật tự hào… Từ đầu năm đến giờ, địa phương đã xây dựng cho nhà trường Nhà rèn luyện thể chất tổng kinh phí là 1,1 tỷ đồng và trước mắt chúng ta là công trình nhà Đa năng cao 3 tầng với nhiều phòng học khác nhau, diện tích xây dựng là 1.650m2, với tổng mức đầu tư là 14,9 tỷ đồng. Quả thật đó là những con số biết nói mà ít nơi có được. Còn thành tích của nhà trường thì đã có tất cả ở trong này, cô Nhị tặng tôi bản báo cáo tổng kết năm học 2021 – 2022.
Năm học 2021 – 2022 đã kết thúc, nhà trường đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Năm học này trường có 15 lớp với 622 học sinh, tổng số CBQL, GV, NV là 37 người (kể cả hợp đồng). Kết quả 2 mặt giáo dục (học lực và hạnh kiểm). Về học lực: Loại giỏi đạt: 96/622 = 15,4%; loại khá đạt: 271/622 = 43,6%. Về hạnh kiểm: Loại tốt đạt 579/622 = 93,1%; loại khá đạt 43/622 = 6,9%. Học sinh giỏi cấp trường, cấp huyện đều vượt chỉ tiêu. Học sinh giỏi cấp tỉnh đạt 03 giải: 01 giải Nhì, 01 giải Ba, 01 giải Khuyến khích (vượt chỉ tiêu kế hoạch). Về công tác thi đua, khen thưởng: Chi bộ đạt danh hiệu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2021. Năm học 2021 – 2022, nhà trường đề nghị là tập thể lao động xuất sắc, được UBND tỉnh Phú Thọ tặng Bằng khen; Công đoàn đề nghị Liên đoàn Lao động tỉnh khen… Năm học 2021 – 2022, Chi bộ đã lãnh đạo nhà trường và các đoàn thể hoàn thành các nhiệm vụ chính trị được giao: Bảo đảm dạy tốt, học tốt trong mọi tình huống. Chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, bảo đảm cân đối giữa dạy chữ và dạy người; phấn đấu đến tháng 10/2022, hoàn thành các tiêu chí của trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2… Nhìn ngôi trường khang trang bề thế; xanh, sạch, đẹp dưới nắng vàng, lòng ai cũng tự hào, phấn khởi. Từ mái trường này, con em Sơn Vi đã vươn cao, bay xa tới mọi miền Tổ quốc. Ở đâu, làm gì họ cũng là những người biết sống vì mình, vì mọi người; tiếp bước cha anh, góp phần xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp.
Về Sơn Vi hôm nay, chúng tôi cảm nhận nơi đây như một đại công trường đang hối hả ngày đêm hướng tới mục tiêu: Xã đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2022. Đường làng, ngõ xóm đã được bê tông hóa 100%. Nhà cao tầng mọc lên san sát, cảnh quan môi trường xanh – sạch – đẹp, đời sống tinh thần và vật chất của người dân ngày càng được nâng cao, thu nhập bình quân đầu người đạt 48 triệu đồng/ người/ năm (đạt 1,54 lần so với năm 2015). 100% các nhà trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1; Trường Mầm non Sơn Vi 2 và trường Tiểu học đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2 năm 2014. Trường THCS đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 năm 2006, phấn đấu đến tháng 10/2022 đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2. Phấn đấu có 3 khu (khu 4, khu 10 và khu 6) được công nhận là khu dân cư kiểu mẫu!…
Chúng tôi tin tưởng rằng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Sơn Vi sẽ cán đích “Xã Nông thôn mới nâng cao” vào cuối năm nay. Và sự nghiệp giáo dục – đào tạo của Sơn Vi sẽ đạt được thành tích mới.
Ghi chép của Nguyễn Đình Xán